تعداد صفحه : 39
ـ عوامل مؤثر بر قاچاق كالا به طور كلي عوامل متعددي بر قاچاق كالا تاثيرگذار مي‌باشند. براي مقابله با اين پديده مخرب لازم است عواملي كه منجر به ايجاد آن شده‌اند شناسايي و برخورد مناسب با آنها صورت گيرد. در اينجا برخي از مهمترين عواملي كه طي سالهاي اخير در گسترش پديده قاچاق كالا تاثير داشته‌اند، معرفي مي‌شوند. 1ـ1ـ پايين بودن ريسك قاچاق كالا يكي از علل شيوع و گسترش قاچاق در كشور، پايين بودن هزينه ريسك قاچاق كالا مي‌باشد. به اين معنا كه براساس برخي از مطالعات صورت گرفته، احتمال موفقيت قاچاقچيان بين 90 تا 95 درصد است[1]. حال سئوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه چه عواملي منجر به پايين آمدن ريسك قاچاق كالا در كشور شده‌اند؟ برخي از عواملي كه در پايين بودن ريسك قاچاق كالا دخيل بوده‌اند، عبارتند از: 1-1-1- گستردگي مرزهاي جغرافيايي اعم از زميني و دريايي و برخي ناهماهنگي‌ها در كنترل آن؛ مساحت مرزهاي ايران 8755 كيلومتر است كه از آن ميان 2700 كيلومتر آن آبي دريايي و و 2018 كيلومتر رودخانه است. در مرزهاي دريايي و خشكي هماهنگي چنداني بين نيروهاي انتظامي به عنوان مرزبان با ساير نيروهاي مسلح در امر مبارزه با قاچاق كالا وجود ندارد. از طرفي نيروهاي مرزبان، به خصوص در نواحي دريايي و رودخانه‌اي از حداقل امكانات براي مواجهه با قاچاق كالا برخوردارند. در نواحي غربي كشور اين ناهماهنگي بويژه با عدم حضور نيروهاي مرزباني در برخي از بازارچه‌هاي مرزي تشديد مي‌شود[2]. 2-1-1- امكان قاچاق از كليه نواحي مرزي. قاچاق منحصر به يك ناحيه مرزي كشور نبوده بلكه از كليه نواحي مرزي قاچاق كالا صورت مي‌گيرد. عدم وجود حاكميت ملي منسجم طي سالهاي اخير در عراق (به ويژه ناحيه كردستان) و افغانستان منجر به قاچاق در واردات و صادرات به و از اين نواحي شده است. در مرزهاي شمالي قاچاق برخي از كالاهاي يارانه‌اي نظير آرد و نان همچنين چوب